Kapitały własne
Kapitały własne Grupy PKO Banku Polskiego S.A. wzrosły o 9,5 mld PLN tj. 26,7% w ujęciu rocznym. Wzrost wynika głównie z wyższego wyniku okresu bieżącego, przyrostu niepodzielonego wyniku finansowego oraz wzrostu skumulowanych innych dochodów całkowitych, odzwierciedlających zmiany w wartości godziwej portfela papierów wartościowych oraz instrumentów pochodnych w rachunkowości zabezpieczeń.
Poziom kapitałów na koniec 2023 roku uwzględnia wypłatę zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy 2023 w wysokości 1,6 mld PLN. Decyzją Zarządu Banku podjętą 19 grudnia 2023 roku (za zgodą Rady Nadzorczej oraz Komisji Nadzoru Finansowego „KNF”) na dywidendę przeznaczono środki z kapitału rezerwowego, które zgodnie z uchwałą Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku PKO Banku Polskiego S.A. (ZWZ) z 21 czerwca 2023 roku w sprawie podziału zysku PKO Banku Polskiego S.A. osiągniętego w 2022 roku zostały przeznaczone na ten cel.
Kapitały własne ogółem i łączny współczynnik kapitałowy Grupy PKO Banku Polskiego S.A. (w mln PLN)
| 31.12.2023 | 31.12.2022 | Zmiana (w mln PLN) | Zmiana (w %) | |
|---|---|---|---|---|
| Kapitały własne ogółem, w tym: | 45 227 | 35 707 | 9 520 | 26,7% |
| Kapitał zakładowy | 1 250 | 1 250 | 0 | 0,0% |
| Kapitał zapasowy | 22 860 | 23 085 | -225 | -1,0% |
| Fundusz ogólnego ryzyka bankowego | 1 070 | 1 070 | 0 | 0,0% |
| Pozostałe kapitały rezerwowe | 7 138 | 7 091 | 47 | 0,7% |
| Skumulowane inne dochody całkowite | -3 392 | -9 007 | 5 615 | -62,3% |
| Niepodzielony wynik finansowy | 10 810 | 8 920 | 1 890 | 21,2% |
| Wynik okresu bieżącego | 5 502 | 3 312 | 2 190 | 66,1% |
| Udziały niekontrolujące | -11 | -14 | 3 | -21,4% |
| Fundusze własne | 43 807 | 43 759 | 48 | 0,1% |
| Łączny współczynnik kapitałowy1 | 18,65% | 19,07% | -0,42 p.p. |
Miary adekwatności kapitałowej
Miary adekwatności kapitałowej na koniec 2023 roku
Poziom adekwatności kapitałowej Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. w 2023 roku utrzymywał się istotnie powyżej limitów nadzorczych.
Na koniec 2023 roku łączny współczynnik kapitałowy Grupy PKO Banku Polskiego S.A. ukształtował się na poziomie 18,65% i w porównaniu do końca 2022 roku obniżył się o 0,42 p.p., a współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 na poziomie 17,77% spadł o 0,17 p.p.
Spadek współczynników kapitałowych determinowany był wzrostem wymogów kapitałowych o 0,4 mld PLN (wynikający głównie z wyższych o 0,8 mld PLN wymogów na ryzyko kredytowe przy niższych o 0,2 mld PLN wymogach na ryzyko operacyjne oraz o 0,2 mld PLN wymogach na ryzyko rynkowe, przy stabilnym poziomie funduszy własnych.
Największy wpływ na poziom funduszy własnych miały zaliczkowa wypłata dywidendy z kapitału rezerwowego, która wpłynęła na obniżenie kapitałów o 1,6 mld PLN, wzrost wartości godziwej aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite o 1,1 mld PLN (przy braku możliwości zastosowania przepisów łagodzących wpływ pandemii COVID-19 (art. 468 CRR) w 2023 roku), zaliczenie do kapitału podstawowego Tier 1, za zgodą KNF, części zysku netto osiągniętego za okres od 1 stycznia 2023 roku do 30 czerwca 2023 roku w kwocie 1,7 mld PLN oraz amortyzacja T2, która obniżyła fundusze własne o 0,5 mld PLN.
Wzrost wymogu w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego o 0,8 mld PLN determinowany był przyrostem portfela kredytowego przy jednoczesnym zastosowaniu preferencyjnej wagi ryzyka dla portfela kredytów korporacyjnych objętych gwarancją ochrony kredytowej (za zgodą KNF), co obniżyło wymogi na koniec 2023 roku o około 0,5 mld PLN. Spadek wymogów z tytułu ryzyka operacyjnego o 0,2 mld PLN, głównie dzięki wdrożeniu indywidualnego skalowania kosztów ryzyka prawnego kredytów hipotecznych CHF w podejściu AMA zgodnie z uzyskaną decyzją KNF z dnia 22 lutego 2023 roku oraz niższym wymogom na ryzyko rynkowe o 0,2 mld PLN głównie wskutek braku przekroczenia progu pozycji walutowej na koniec 2023 roku w porównaniu do końca 2022 roku.
W 2023 roku łączny współczynnik kapitałowy PKO Banku Polskiego S.A. wzrósł o 0,35 p.p. do poziomu 20,84%, a współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 o 0,61 p.p. do poziomu 19,80%. Wzrost współczynników kapitałowych wynika głównie z wyższych o 1,1 mld PLN funduszy własnych oraz wyższych wymogów kapitałowych o 0,1 mld PLN.
Fundusze własne PKO Banku Polskiego S.A. były wyższe głównie w wyniku wzrostu wartości godziwej aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite o 0,9 mld PLN przy spadku pomniejszenia z tytułu progowego wyłączenia zaangażowań kapitałowych i podatku odroczonego od pozycji kapitału podstawowego Tier 1 w kwocie 1,1 mld PLN. Dodatkowo na zwiększenie funduszy własnych wpłynęła zgoda Komisji Nadzoru Finansowego na zaliczenie do kapitału podstawowego Tier 1 części zysku netto Banku osiągniętego za okres od 1 stycznia 2023 roku do 30 czerwca 2023 roku w kwocie 1,6 mln PLN.
Wzrost wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego wyniósł 0,6 mld PLN i był głównie determinowany przyrostem portfela kredytowego oraz zastosowaniem preferencyjnej wagi ryzyka dla portfela kredytów korporacyjnych objętych gwarancją ochrony kredytowej (za zgodą KNF), co obniżyło wymogi na koniec 2023 roku o około 0,5 mld PLN. Spadek wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka operacyjnego o 0,2 mld PLN głównie dzięki wdrożeniu indywidualnego skalowania kosztów ryzyka prawnego kredytów hipotecznych CHF w podejściu AMA zgodnie z uzyskaną decyzją KNF z dnia 22 lutego 2023 roku oraz niższym wymogom na ryzyko rynkowe o 0,2 mld PLN wskutek braku przekroczenia progu pozycji walutowej na koniec 2023 roku w porównaniu do końca 2022 roku.
Wyznaczenie docelowych poziomów MREL
Bankowy Fundusz Gwarancyjny określił dla PKO Banku Polskiego S.A. wysokość minimalnego poziomu funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych (The minimum requirement for own funds and eligible liabilities – MREL).
BFG określił docelowy wymóg MREL TREA dla Banku na bazie skonsolidowanej na poziomie 15,36% TREA (łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko), który powinien być spełniony przez fundusze własne i zobowiązania kwalifikowalne, spełniające wymóg podporządkowania na poziomie 13,78% TREA.
Wymóg MREL TEM (miary ekspozycji całkowitej) dla Banku na bazie skonsolidowanej został określony na poziomie 5,91% TEM i powinien być spełniony przez fundusze własne i zobowiązania kwalifikowalne, spełniające wymóg podporządkowania na poziomie 5,60% TEM.
Zgodnie z art. 97 ust. 4 Ustawy o BFG, Bankowy Fundusz Gwarancyjny zwolnił PKO Bank Hipoteczny S.A. z obowiązku utrzymywania minimalnego poziomu funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych. W związku z tą decyzją poziomy TREA oraz TEM są korygowane o wyłączenie z konsolidacji PKO Banku Hipotecznego S.A.
Dodatkowo BFG wskazał, że KREDOBANK S.A. nie stanowi części grupy podlegającej przymusowej restrukturyzacji i również powinien być wyłączony z konsolidacji na potrzeby wyznaczania MREL.
Wymagane poziomy prezentuje poniższa tabela.
Wymagane poziomy MREL (w %)
| 31.12.2023 | |
|---|---|
| MREL (TREA) | 15,36 |
| MREL (TREA) podporządkowany | 13,78 |
| MREL (TEM) | 5,91 |
| MREL (TEM) podporządkowany | 5,60 |
Według stanu na 31 grudnia 2023 roku współczynnik MREL w odniesieniu do łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko „TREA” wyniósł 16,38% (zgodnie z ustawą o nadzorze makroostrożnościowym, instrumenty w kapitale podstawowym Tier I utrzymywane przez podmiot na potrzeby wymogu połączonego bufora nie mogą zostać wykorzystane do spełnienia tego wymogu; bez uwzględnienia tego ograniczenia współczynnik wyniósł 21,18%). W odniesieniu do miary ekspozycji całkowitej „TEM” współczynnik MREL wyniósł 9,25%.