16. Informacje dotyczące segmentów działalności

Zasady rachunkowości

Nota segmentacyjna została sporządzona na bazie wewnętrznego systemu sprawozdawczego, tj. informacji przekazywanych Zarządowi PKO Banku Polskiego S.A., które służą do oceny osiąganych wyników oraz alokacji zasobów.

Zasady identyfikacji przychodów i kosztów oraz aktywów i zobowiązań stosowane w raporcie segmentacyjnym są zgodne z zasadami rachunkowości opisanymi w niniejszym sprawozdaniu. Prezentowane aktywa i zobowiązania segmentu są aktywami i zobowiązaniami operacyjnymi wykorzystywanymi przez segment w działalności operacyjnej. Wartości aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów dla poszczególnych segmentów oparte są o wewnętrzne informacje zarządcze. W wynikach, aktywach i zobowiązaniach segmentów wykazywane są także pozycje, które da się przypisać na podstawie racjonalnych przesłanek. Na tej podstawie w segmentach ujmowany jest wpływ istotnych zdarzeń o charakterze jednorazowym, takich jak ujemna wartości firmy powstała na nabyciu spółki, odpisy z tytułu utraty wartości firmy, odpisy z tytułu utraty wartości jednostek stowarzyszonych, koszt ryzyka prawnego portfela kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych.

Udział w zyskach i stratach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć, zyski i straty udziałowców niesprawujących kontroli, obciążenie z tytułu podatku dochodowego w zakresie prezentacji wyniku oraz aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego, zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego oraz rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego w zakresie prezentacji sprawozdania z sytuacji finansowej zostały ujęte na poziomie Grupy (aktywa i zobowiązania niealokowane).

Grupa Kapitałowa rozlicza transakcje między segmentami w taki sposób, jakby dotyczyły one podmiotów niepowiązanych, przy zastosowaniu wewnętrznych stawek rozliczeniowych opartych na stawkach rynkowych dla danej waluty oraz terminie wymagalności/zapadalności z uwzględnieniem marż płynności. Transakcje pomiędzy segmentami odbywają się na normalnych, komercyjnych warunkach.

W związku z wprowadzonymi od 1 stycznia 2023 roku ujawnieniami w zakresie MSSF 17 dokonano analogicznych zmian w danych porównawczych za 2022 rok (szczegółowe informacje w nocie MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe”).

Grupa Kapitałowa prowadzi działalność biznesową w ramach segmentów oferujących określone produkty i usługi adresowane do określonych grup klientów. Sposób podziału segmentów działalności zapewnia spójność z modelem zarządzania sprzedażą i oferowania klientom kompleksowej oferty produktowej, która obejmuje zarówno tradycyjne produkty bankowe, jak również bardziej złożone produkty o charakterze inwestycyjnym oraz usługi świadczone przez spółki Grupy Kapitałowej.

Przedstawiona poniżej nota segmentacyjna jest ujmowana w wewnętrznym systemie sprawozdawczym, tj. informacjach przekazywanych Zarządowi PKO Banku Polskiego S.A. służących do oceny osiąganych wyników oraz alokacji zasobów.

Prezentowane poniżej zestawienie wyników segmentów odzwierciedla wewnętrzną strukturę organizacyjną Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A.

Działalność Grupy Kapitałowej obejmuje trzy podstawowe segmenty sprawozdawcze:

Segment detaliczny oferuje pełen zakres obsługi osób prywatnych w ramach bankowości detalicznej i prywatnej oraz bankowości hipotecznej. Ponadto obejmuje transakcje dokonywane z osobami prawnymi, tj. firmami i przedsiębiorstwami. Do produktów i usług oferowanych klientom tego segmentu należą m.in.: rachunki bieżące, rachunki oszczędnościowe, lokaty terminowe, usługi private banking, produkty ubezpieczeniowe i inwestycyjno-ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne, karty kredytowe i debetowe, usługi bankowości elektronicznej i mobilnej. W zakresie finansowania segment obejmuje kredyty konsumpcyjne, kredyty hipoteczne, w tym oferowane przez PKO Bank Hipoteczny SA, a także kredyty gospodarcze dla firm i przedsiębiorstw, deweloperów, spółdzielni i zarządców nieruchomości oraz leasing i faktoring oferowany przez Grupę Kapitałową PKO Leasing SA. Wyniki segmentu detalicznego obejmują ponadto wyniki spółek: PKO TFI S.A., PKO BP BANKOWY PTE S.A., PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A., PKO Towarzystwo Ubezpieczeń S.A., PKO BP Finat sp. z o.o..

Segment korporacyjny i inwestycyjny obejmuje transakcje dokonywane z dużymi klientami korporacyjnymi i instytucjami finansowymi. Segment ten obejmuje m.in. następujące produkty i usługi: prowadzenie rachunków bieżących i lokat terminowych, usługi cash management i trade finance, przechowywanie papierów wartościowych, produkty walutowe i pochodne, kredyty gospodarcze oraz leasing i faktoring oferowany przez Grupę Kapitałową PKO Leasing S.A. W ramach tego segmentu Grupa zawiera również samodzielnie lub w konsorcjum z innymi bankami umowy finansowania dużych projektów w formie kredytów oraz emisji nieskarbowych papierów wartościowych. Ponadto segment obejmuje działalność własną, tj. działalność inwestycyjną, działalność maklerską, transakcje międzybankowe, instrumentami pochodnymi i dłużnymi papierami wartościowymi. Wyniki segmentu korporacyjnego i inwestycyjnego obejmują także wyniki Grupy KREDOBANK SA działającej na Ukrainie, spółek prowadzących usługi technologiczne, działalność deweloperską i świadczące usługi zarządzania nieruchomościami oraz fundusze zajmujące się lokowaniem środków zebranych od uczestników.

Centrum transferowe i pozostały obejmuje wynik z tytułu wewnętrznych rozliczeń cen transferowych funduszy, wynik na inwestycyjnym portfelu dłużnych papierów wartościowych Grupy, wynik z długoterminowych źródeł finansowania, wynik pozycji zaklasyfikowanych do rachunkowości zabezpieczeń oraz wyniki nieprzypisane do pozostałych segmentów. Wewnętrzny transfer funduszy oparty jest o stawki transferowe bazujące na stopach rynkowych. Długoterminowe finansowanie zewnętrzne obejmuje emisje papierów wartościowych, w tym emisje listów zastawnych, zobowiązania podporządkowane oraz kredyty otrzymane od instytucji finansowych. W ramach tego segmentu prezentowane są wyniki spółki PKO Finance AB.

Informacje finansowe

W poniższych tabelach przedstawione zostały dane dotyczące przychodów, kosztów, zysków/strat oraz aktywów i zobowiązań poszczególnych segmentów sprawozdawczych Grupy Kapitałowej za okresy zakończone 31 grudnia 2023 roku i 31 grudnia 2022 roku.

Rachunek zysków i strat wg segmentów Działalność kontynuowana
2023 Segment detaliczny Segment korporacyjny i inwestycyjny Centrum transferowe i pozostały Działalność ogółem Grupy Kapitałowej
Wynik z tytułu odsetek 15 143 6 348 (3 173) 18 318
Wynik z tytułu prowizji i opłat 3 555 1 124 (53) 4 626
Wynik pozostały 1 011 224 (47) 1 188
Wynik z działalności ubezpieczeniowej 696 15 711
Przychody z tytułu dywidend 14 14
Wynik na operacjach finansowych 40 98 29 167
Wynik z pozycji wymiany 116 4 (21) 99
Zyski lub straty z tytułu zaprzestania instrumentów finansowych 25 19 13 57
Pozostałe przychody i koszty operacyjne netto 114 94 (68) 140
Przychody/koszty na rzecz klientów wewnętrznych 20 (20)
Wynik na działalności biznesowej 19 709 7 696 (3 273) 24 132
Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe (993) (272) (1 265)
Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych (6) (53) (49) (108)
Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych (5 430) (5 430)
Koszty działania, w tym: (6 313) (1 320) (2) (7 635)
amortyzacja (938) (149) (1 087)
z tytułu obciążeń regulacyjnych (444) (176) (2) (622)
Podatek od niektórych instytucji finansowych (754) (439) (38) (1 231)
Udział w zyskach i stratach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć 99
Wynik segmentu (brutto) 6 213 5 612 (3 362) 8 562
Podatek dochodowy (obciążenie podatkowe) (3 057)
Zysk netto (z uwzględnieniem udziałowców niesprawujących kontroli) 5 505
Zyski i straty udziałowców niesprawujących kontroli 3
Zysk/(strata) netto przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej 5 502
Rachunek zysków i strat wg segmentów Działalność kontynuowana
2022 Segment detaliczny Segment korporacyjny i inwestycyjny Centrum transferowe i pozostały Działalność ogółem Grupy Kapitałowej
Wynik z tytułu odsetek 7 711 3 892 (179) 11 424
Wynik z tytułu prowizji i opłat 3 408 1 097 (7) 4 498
Wynik pozostały 1 185 483 (381) 1 287
Wynik z działalności ubezpieczeniowej 772 7 779
Przychody z tytułu dywidend 51 51
Wynik na operacjach finansowych 172 200 (14) 358
Wynik z pozycji wymiany 87 196 (356) (73)
Zyski lub straty z tytułu zaprzestania instrumentów finansowych (1) (23) (2) (26)
Pozostałe przychody i koszty operacyjne netto 129 78 (9) 198
Przychody/koszty na rzecz klientów wewnętrznych 26 (26)
Wynik na działalności biznesowej 12 304 5 472 (567) 17 209
Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe (959) (542) (1 501)
Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych (41) (1) (21) (63)
Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych (1 914) (1 914)
Koszty działania, w tym: (6 404) (1 333) (32) (7 769)
amortyzacja (880) (139) (1 019)
z tytułu obciążeń regulacyjnych (1 475) (380) (32) (1 887)
Podatek od niektórych instytucji finansowych (737) (382) (147) (1 266)
Udział w zyskach i stratach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć 71
Wynik segmentu (brutto) 2 249 3 214 (767) 4 767
Podatek dochodowy (obciążenie podatkowe) (1 455)
Zysk netto (z uwzględnieniem udziałowców niesprawujących kontroli) 3 312
Zysk/(strata) netto przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej 3 312
PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK WEDŁUG SEGMENTÓW 2023
Segment detaliczny Segment korporacyjny i inwestycyjny Centrum transferowe i pozostały Razem
Kredyty i inne należności od banków i Banku Centralnego 13 963 762 1 738
Dłużne papiery wartościowe 96 4 518 2 298 6 912
Kredyty i pożyczki udzielone klientom (z wyłączeniem należności z tytułu leasingu finansowego) 15 897 5 093 20 990
Należności z tytułu leasingu finansowego 1 107 470 1 577
Razem 17 113 11 044 3 060 31 217
PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK WEDŁUG SEGMENTÓW 2022
Segment detaliczny Segment korporacyjny i inwestycyjny Centrum transferowe i pozostały Razem
Kredyty i inne należności od banków i Banku Centralnego 11 587 560 1 158
Dłużne papiery wartościowe 56 2 047 1 734 3 837
Kredyty i pożyczki udzielone klientom (z wyłączeniem należności z tytułu leasingu finansowego) 9 937 3 506 13 443
Należności z tytułu leasingu finansowego 978 306 1 284
Zobowiązania wobec klientów (z wyłączeniem kredytów i pożyczek otrzymanych) 29 29
Razem 10 982 6 475 2 294 19 751
PRZYCHODY Z TYTUŁU PROWIZJI I OPŁAT WEDŁUG SEGMENTÓW 2023
Segment detaliczny Segment korporacyjny i inwestycyjny Centrum transferowe i pozostały Razem
Kredyty, ubezpieczenia, leasing operacyjny i zarządzanie flotą 768 467 1 235
udzielanie kredytów i pożyczek 542 379 921
oferowanie produktów ubezpieczeniowych 73 19 92
leasing operacyjny i zarządzanie flotą 153 69 222
Fundusze inwestycyjne, emerytalne i działalność maklerska 675 119 794
obsługa funduszy inwestycyjnych oraz OFE (w tym opłaty za zarządzanie) 435 5 440
obsługa i sprzedaż produktów inwestycyjno-ubezpieczeniowych 4 4
prowadzenie działalności maklerskiej 236 114 350
Karty 2 118 56 2 174
Marże na transakcjach wymiany walut 489 232 721
Rachunki bankowe i pozostałe 1 012 365 1 377
obsługa rachunków bankowych 796 178 974
operacje kasowe 51 57 108
obsługa masowych operacji zagranicznych 86 50 136
zlecenia klientowskie 16 38 54
usługi powiernicze 9 9
inne 63 33 96
Razem 5 062 1 239 6 301
PRZYCHODY Z TYTUŁU PROWIZJI I OPŁAT WEDŁUG SEGMENTÓW 2022
Segment detaliczny Segment korporacyjny i inwestycyjny Centrum transferowe i pozostały Razem
Kredyty, ubezpieczenia, leasing operacyjny i zarządzanie flotą 767 386 1 153
udzielanie kredytów i pożyczek 542 324 866
oferowanie produktów ubezpieczeniowych 102 15 117
leasing operacyjny i zarządzanie flotą 123 47 170
Fundusze inwestycyjne, emerytalne i działalność maklerska 650 122 772
obsługa funduszy inwestycyjnych oraz OFE (w tym opłaty za zarządzanie) 381 8 389
obsługa i sprzedaż produktów inwestycyjno-ubezpieczeniowych 2 2
prowadzenie działalności maklerskiej 267 114 381
Karty 1 906 83 1 989
Marże na transakcjach wymiany walut 521 290 811
Rachunki bankowe i pozostałe 991 343 1 334
obsługa rachunków bankowych 801 178 979
operacje kasowe 37 52 89
obsługa masowych operacji zagranicznych 69 43 112
zlecenia klientowskie 27 36 63
usługi powiernicze 9 9
inne 57 25 82
Razem 4 835 1 224 6 059
Aktywa i zobowiązania wg segmentów Segment detaliczny Segment korporacyjny i inwestycyjny Centrum transferowe i pozostały Działalność ogółem Grupy Kapitałowej
31.12.2023
Aktywa 182 510 205 155 109 561 497 226
Inwestycje w jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia 284
Aktywa niealokowane 4 006
Suma aktywów 182 510 205 155 109 561 501 516
Zobowiązania 338 611 90 016 25 833 454 460
Zobowiązania niealokowane 1 829
Suma zobowiązań 338 611 90 016 25 833 456 289
Aktywa i zobowiązania wg segmentów Segment detaliczny Segment korporacyjny i inwestycyjny Centrum transferowe i pozostały Działalność ogółem Grupy Kapitałowej
31.12.2022
Aktywa 176 655 157 849 91 419 425 923
Inwestycje w jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia 285 285
Aktywa niealokowane 5 239
Suma aktywów 176 655 158 134 91 419 431 447
Zobowiązania 288 718 79 423 26 757 394 898
Zobowiązania niealokowane 842
Suma zobowiązań 288 718 79 423 26 757 395 740

Informacja o obszarach geograficznych

Jako uzupełniający, Grupa PKO Banku Polskiego S.A. stosuje podział na obszary geograficzne. Działalność Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. prowadzona jest na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz na terenie Ukrainy przez Grupę Kapitałową KREDOBANK SA, „Inter-Risk Ukraina” spółkę z dodatkową odpowiedzialnością, Finansową Kompanię „Prywatne Inwestycje” sp. z o.o. KREDOLEASING sp. z o.o i Finansową Kompanię „Idea Kapitał” sp. z o.o, jak również na terenie Szwecji przez PKO Finance AB oraz PKO Leasing Sverige AB, na terenie Irlandii przez Polish Lease Prime 1 DAC1. Dodatkowo PKO Bank Polski S.A. posiada zagraniczne oddziały korporacyjne na terenie Republiki Federalnej Niemiec, Republiki Czeskiej i Republiki Słowackiej.

Dla celów prezentacyjnych wyniki spółek prowadzących działalność na terenie Szwecji i Irlandii oraz wyniki oddziałów Banku działających na terenie Niemiec, Czech i Słowacji, ze względu na ich wpływ na skalę działalności Grupy Kapitałowej, ujęto w obszarze geograficznym „Polska”.

Wyniki spółek ujętych w obszarze „Ukraina” uwzględniają transakcje wzajemne realizowane z innymi spółkami Grupy Kapitałowej działającymi na terenie Ukrainy. Transakcje wzajemne z pozostałymi spółkami Grupy Kapitałowej oraz korekty konsolidacyjne zaprezentowane zostały w wynikach obszaru „Polska”.

2023 Polska Ukraina Razem
Wynik z tytułu odsetek 17 945 373 18 318
Wynik z tytułu prowizji i opłat 4 516 110 4 626
Wynik pozostały 1 181 7 1 188
Wynik z działalności ubezpieczeniowej 711 711
Przychody z tytułu dywidend 14 14
Wynik na operacjach finansowych 167 167
Wynik z pozycji wymiany 97 2 99
Zyski lub straty z tytułu zaprzestania instrumentów finansowych 55 2 57
Pozostałe przychody i koszty operacyjne netto 137 3 140
Wynik na działalności biznesowej 23 642 490 24 132
Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe (1 244) (21) (1 265)
Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych (108) (108)
Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych (5 430) (5 430)
Koszty działania, w tym: (7 433) (202) (7 635)
amortyzacja (1 051) (36) (1 087)
z tytułu obciążeń regulacyjnych (607) (15) (622)
Podatek od niektórych instytucji finansowych (1 231) (1 231)
Udział w zyskach i stratach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć 99 99
Wynik segmentu (brutto) 8 295 267 8 562
Podatek dochodowy (obciążenie podatkowe) (3 057)
Zysk netto (z uwzględnieniem udziałowców niesprawujących kontroli) 5 505
Zyski i straty udziałowców niesprawujących kontroli 3
Zysk netto przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej 5 502
31.12.2023 Polska Ukraina Razem
Aktywa, w tym: 491 452 5 774 497 226
Kredyty i pożyczki udzielone klientom 244 479 1 297 245 776
Inwestycje w jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia 284 284
Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 3 970 36 4 006
Suma aktywów 495 706 5 810 501 516
Zobowiązania, w tym: 449 384 5 076 454 460
Zobowiązania wobec klientów 394 375 4 818 399 193
Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego 1 725 104 1 829
Suma zobowiązań 451 109 5 180 456 289
2022 Polska Ukraina Razem
Wynik z tytułu odsetek 11 149 275 11 424
Wynik z tytułu prowizji i opłat 4 350 148 4 498
Wynik pozostały 1 280 7 1 287
Wynik z działalności ubezpieczeniowej 779 779
Przychody z tytułu dywidend 51 51
Wynik na operacjach finansowych 358 358
Wynik z pozycji wymiany (75) 2 (73)
Zyski lub straty z tytułu zaprzestania instrumentów finansowych (27) 1 (26)
Pozostałe przychody i koszty operacyjne netto 194 4 198
Przychody/koszty na rzecz klientów wewnętrznych
Wynik na działalności biznesowej 16 779 430 17 209
Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe (1 276) (225) (1 501)
Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych (63) (63)
Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych (1 914) (1 914)
Koszty działania, w tym: (7 583) (186) (7 769)
amortyzacja (978) (41) (1 019)
z tytułu obciążeń regulacyjnych (1 874) (13) (1 887)
Podatek od niektórych instytucji finansowych (1 266) (1 266)
Udział w zyskach i stratach jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć 71 71
Wynik segmentu (brutto) 4 748 19 4 767
Podatek dochodowy (obciążenie podatkowe) (1 455)
Zysk netto (z uwzględnieniem udziałowców niesprawujących kontroli) 3 312
Zysk netto przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej 3 312
31.12.2022 Polska Ukraina Razem
Aktywa, w tym: 421 052 4 871 425 923
Kredyty i pożyczki udzielone klientom 231 382 1 577 232 959
Inwestycje w jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia 285 285
Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 5 231 8 5 239
Suma aktywów 426 568 4 879 431 447
Zobowiązania, w tym: 390 533 4 365 394 898
Zobowiązania wobec klientów 334 729 4 139 338 868
Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego 841 1 842
Suma zobowiązań 391 374 4 366 395 740