28. Podatek od niektórych instytucji finansowych

Zasady rachunkowości

1 lutego 2016 roku weszła w życie ustawa z 15 stycznia 2016 roku o podatku od niektórych instytucji finansowych, która objęła m.in. banki oraz zakłady ubezpieczeń. Podstawę opodatkowania tym podatkiem stanowi nadwyżka sumy aktywów Banku ponad 4 miliardy PLN, wynikająca z zestawienia obrotów i sald na koniec każdego miesiąca. W przypadku zakładów ubezpieczeń w ramach jednej grupy kapitałowej, podstawę opodatkowania ustala się dla tych zakładów łącznie jako nadwyżkę sumy aktywów ponad 2 miliardy PLN. Banki są uprawnione do pomniejszenia podstawy opodatkowania m.in. o wartość funduszy własnych, a także o wartość skarbowych papierów wartościowych. Dodatkowo banki obniżają podstawę opodatkowania o wartość aktywów nabytych od NBP, stanowiących zabezpieczenie kredytu refinansowego udzielonego przez NBP.

Zakłady ubezpieczeń natomiast są uprawnione do obniżenia podstawy opodatkowania o wartość aktywów zgromadzonych w ramach umów o prowadzenie Pracowniczego Programu Kapitałowego, o których mowa w ustawie z dnia 4 października 2018 roku o pracowniczych planach kapitałowych. W związku z obowiązującą od 7 maja 2022 roku zmianą ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych, zarówno banki jaki i zakłady ubezpieczeń mogą pomniejszyć podstawę opodatkowania o wartość nabytych obligacji oraz kredytów lub pożyczek, odpowiednio wyemitowanych lub udzielonych przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny lub podmiot zarządzający aktywami, o którym mowa w ustawie z dnia 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji. Ustawa z dnia 16 listopada 2022 roku o zmianie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych oraz niektórych innych ustaw rozszerzyła katalog pozycji, o które bank może pomniejszać podstawę opodatkowania, w tym w szczególności o wartość skarbowych papierów wartościowych ustawowo objętych gwarancją Skarbu Państwa (zmiany weszły w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku).

Stawka podatku dla wszystkich podatników wynosi 0,0366% miesięcznie, a podatek jest płacony miesięcznie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy.

Zapłacony podatek nie stanowi kosztu uzyskania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych.

Informacje finansowe

PODATEK OD NIEKTÓRYCH INSTYTUCJI FINANSOWYCH 2023 2022
PKO Bank Polski S.A. (1 166) (1 190)
PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. (3) (3)
PKO Bank Hipoteczny S.A. (58) (70)
PKO Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. (4) (3)
Razem (1 231) (1 266)

Spadek wartości podatku od niektórych instytucji finansowych w 2023 roku w porównaniu do 2022 roku, mimo wzrostu sumy bilansowej, wynika ze zmiany ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych obowiązującej od 1 stycznia 2023 (ustawa z 16 listopada 2022 roku).