Zasady rachunkowości
Oprogramowanie – Nabyte licencje na oprogramowanie komputerowe są ujmowane w wysokości poniesionych kosztów nabycia i przygotowania do użytkowania, z uwzględnieniem umorzeń i odpisów z tytułu utraty wartości.
Wartość firmy – Wartość firmy powstała na nabyciu spółek zależnych jest wykazywana w pozycji „Wartości niematerialne”, a wartość firmy powstała na nabyciu spółek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć jest wykazywana w pozycji „Inwestycje w jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia”. Test na utratę wartości przeprowadza się co najmniej na koniec każdego roku.
Relacje z klientami oraz value in force – W wyniku rozliczenia transakcji nabycia zidentyfikowane zostały dwa składniki wartości niematerialnych, które zostały ujęte odrębnie od wartości firmy, tj. relacje z klientami oraz value in force, stanowiące wartość obecną przyszłych zysków z zawartych umów ubezpieczenia. Powyższe składniki wartości niematerialnych podlegają amortyzacji metodą degresywną opartą o tempo konsumowania korzyści ekonomicznych wynikających z ich użytkowania.
Pozostałe wartości niematerialne – Pozostałe wartości niematerialne nabywane przez Grupę Kapitałową wykazuje się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i łączną kwotę odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości.
Koszty prac rozwojowych – Koszty zakończonych prac rozwojowych zalicza się do wartości niematerialnych w związku z oczekiwanym uzyskaniem korzyści ekonomicznych oraz spełnieniem określonych warunków, tj. jeżeli istnieje możliwość i zamiar ukończenia oraz użytkowania wytwarzanego składnika, dostępne są stosowne środki techniczne i finansowe służące ukończeniu prac i użytkowania wytwarzanego składnika oraz istnieje możliwość wiarygodnego ustalenia wysokości nakładów poniesionych w czasie prac rozwojowych, które można przyporządkować wytworzeniu składników wartości niematerialnych. Grupa Kapitałowa zalicza do wartości niematerialnych efekty prowadzonych we własnym zakresie prac rozwojowych, które mogą być wykorzystane na potrzeby działalności Grupy Kapitałowej.
Grupa Kapitałowa użytkuje oprogramowanie w chmurze. Grupa Kapitałowa dokonuje każdorazowo oceny posiadania realnej kontroli nad tym zasobem, w tym spełnienie warunków: posiadania umownego prawa do przejęcia na własność oprogramowania w okresie użytkowania w chmurze bez ponoszenia znacznych kar, tj.:
- możliwości nabycia od dostawy oprogramowania bez ponoszenia znacznych kosztów, oraz
- możliwości korzystania z oprogramowania samodzielnie bez znaczącego zmniejszenia użyteczności lub wartości oprogramowania,
- możliwości uruchomienia oprogramowania na własnym sprzęcie lub zawarcia umowy z inną stroną niezwiązaną z dostawcą w celu użytkowania oprogramowania.
Grupa Kapitałowa na podstawie ww. kryteriów klasyfikuje część oprogramowania do wartości niematerialnych, a część jako usługę, której koszty ujmowane są w kosztach działalności.
- Okresy użytkowania – nota „Koszty działania”;
- Odpisy z tytułu utraty wartości – nota „Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych”.
Informacje finansowe
| WARTOŚCI NIEMATERIALNE | Oprogramowanie | Wartość firmy | Przyszłe zyski z zawartych umów ubezpieczeniowych | Relacje z klientami | Inne, w tym nakłady | z tego na oprogramowanie | Ogółem |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2023 | |||||||
| Wartość bilansowa brutto na początek okresu | 6 439 | 1 407 | 45 | 94 | 802 | 671 | 8 787 |
| Nabycie | 55 | – | – | – | 853 | 853 | 908 |
| Transfery z nakładów | 894 | – | – | – | (896) | (897) | (2) |
| Likwidacja i sprzedaż | (32) | – | – | – | – | – | (32) |
| Inne | 10 | – | – | – | 44 | 43 | 54 |
| Wartość bilansowa brutto na koniec okresu | 7 366 | 1 407 | 45 | 94 | 803 | 670 | 9 715 |
| Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu | (4 663) | – | (44) | (90) | (96) | – | (4 893) |
| Amortyzacja okresu | (547) | – | (3) | (2) | (3) | – | (555) |
| Likwidacja i sprzedaż | 30 | – | 2 | – | – | – | 32 |
| Inne | 1 | – | – | – | – | – | 1 |
| Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu | (5 179) | – | (45) | (92) | (99) | – | (5 415) |
| Odpisy aktualizujące na początek okresu | (18) | (354) | – | – | (10) | – | (382) |
| Utworzenie w okresie | (1) | – | – | – | – | – | (1) |
| Inne | 1 | – | – | – | – | – | 1 |
| Odpisy aktualizujące na koniec na koniec okresu | (18) | (354) | – | – | (10) | – | (382) |
| Wartość bilansowa netto na początek okresu | 1 758 | 1 053 | 1 | 4 | 696 | 671 | 3 512 |
| Wartość bilansowa netto na koniec okresu | 2 169 | 1 053 | – | 2 | 694 | 670 | 3 918 |
| WARTOŚCI NIEMATERIALNE | Oprogramowanie | Wartość firmy | Przyszłe zyski z zawartych umów ubezpieczeniowych | Relacje z klientami | Inne, w tym nakłady | z tego na oprogramowanie | Ogółem |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Wartość bilansowa brutto na początek okresu | 5 908 | 1 407 | 44 | 158 | 776 | 642 | 8 293 |
| Nabycie | 45 | – | – | – | 492 | 492 | 537 |
| Transfery z nakładów | 504 | – | – | – | (504) | (504) | – |
| Likwidacja i sprzedaż | (18) | – | – | (64) | – | – | (82) |
| Inne | – | – | 1 | – | 38 | 41 | 39 |
| Wartość bilansowa brutto na koniec okresu | 6 439 | 1 407 | 45 | 94 | 802 | 671 | 8 787 |
| Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu | (4 203) | – | (42) | (117) | (92) | – | (4 454) |
| Amortyzacja okresu | (479) | – | (2) | (7) | (4) | – | (492) |
| Likwidacja i sprzedaż | 19 | – | – | 34 | – | – | 53 |
| Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu | (4 663) | – | (44) | (90) | (96) | – | (4 893) |
| Odpisy aktualizujące na początek okresu | (18) | (354) | – | (9) | (15) | (2) | (396) |
| Utworzenie w okresie | – | – | – | (21) | – | – | (21) |
| Inne | – | – | – | 30 | 5 | 2 | 35 |
| Odpisy aktualizujące na koniec na koniec okresu | (18) | (354) | – | – | (10) | – | (382) |
| Wartość bilansowa netto na początek okresu | 1 687 | 1 053 | 2 | 32 | 669 | 640 | 3 443 |
| Wartość bilansowa netto na koniec okresu | 1 758 | 1 053 | 1 | 4 | 696 | 671 | 3 512 |
Dane porównywalne za rok 2022 oraz bilanse otwarcia na rok 2023 zostały skorygowane analogicznie o 15 milionów PLN i 20 milionów PLN z tytułu wdrożenia MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe” (patrz nota „MSSF 17 Umowy ubezpieczeniowe”).
Istotną wartością niematerialną z punktu widzenia Banku są nakłady poniesione na Zintegrowany System Informatyczny (ZSI). Łączna wartość nakładów poniesionych na ZSI w latach 2007–2023 wyniosła 1 272 miliony PLN (w latach 2006–2022 – 1 392 miliony PLN).
Wartość bilansowa netto Zintegrowanego Systemu Informatycznego (ZSI) na 31 grudnia 2023 roku wynosiła 624 milionów PLN (na 31 grudnia 2022 roku wynosiła 651 milionów PLN). Przewidywany okres eksploatacji systemu został określony na 24 lata. Na 31 grudnia 2023 roku pozostały okres użytkowania wynosi 7 lat.
Wartość firmy
| Wartość firmy netto | 31.12.2023 | 31.12.2022 |
|---|---|---|
| Nordea Bank Polska SA | 747 | 747 |
| PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA | 91 | 91 |
| Raiffeisen – Leasing Polska SA i jej spółki zależne (PKO Leasing SA) | 57 | 57 |
| PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA | 150 | 150 |
| Aktywa przejęte od spółki CFP sp. z o.o. | 8 | 8 |
| Razem | 1 053 | 1 053 |
| Wartość firmy | Test na utratę wartości – metoda |
|---|---|
| Nordea Bank Polska SA | Na moment przejęcia wyróżniono dwa ośrodki wypracowujące środki pieniężne („CGU”), do których przypisano wartość firmy powstałą z nabycia Nordea Bank Polska SA – detaliczny i korporacyjny, pokrywające się z segmentami działalności. Na wartość firmy przypisaną do CGU korporacyjnego w wysokości 117 milionów PLN, Bank dokonał odpisu 30 czerwca 2020 roku. Wartość firmy Nordea Bank Polska S.A w wysokości 747 milionów PLN dotyczy segmentu detalicznego. Test na utratę wartości przeprowadza się poprzez porównanie wartości bilansowej CGU z ich wartością odzyskiwalną. Wartość rezydualna CGU detalicznego została skalkulowana poprzez ekstrapolację projekcji przepływów pieniężnych poza okres prognozy przy zastosowaniu stopy wzrostu przyjętej na poziomie 3,7%. Prognozy przepływów pieniężnych w teście na utratę wartości obejmowały okres 10 lat i opierały się na założeniach zawartych w planie finansowym Banku na 2024 rok. Do dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych Bank zastosował stopę dyskonta w wysokości 12,48%, uwzględniającą stopę wolną od ryzyka oraz premię za ryzyko. Test na utratę wartości firmy powstałej z nabycia Nordea Bank Polska S.A. przypisanej do CGU detalicznego przeprowadzony na 31 grudnia 2023 roku nie wskazał utraty wartości. |
| PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. | Test w oparciu o metodę zdyskontowanych dywidend na podstawie opracowanej przez spółkę 3-letniej prognozy finansowej, z uwzględnieniem wartości rezydualnej. Nie stwierdzono utraty wartości wartości firmy. |
| PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. | Test w oparciu o wartość bieżącą oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych dla Banku z uwzględnieniem wartości rezydualnej. Przepływy pieniężne oszacowano na podstawie przygotowanej przez spółkę 10-letniej prognozy finansowej. Nie stwierdzono utraty wartości wartości firmy. |
| PKO Leasing Pro S.A. | Wartość firmy z nabycia spółki została przypisana do całej spółki PKO Leasing SA jako jednostki bezpośrednio nadrzędnej, która w ramach połączenia przejęła aktywa spółki PKO Leasing Pro SA. Test został opracowany w oparciu o wartość bieżącą oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych generowanych przez spółkę, oszacowanych na podstawie przygotowanej przez spółkę prognozy finansowej na 5 lat z jednoczesnym uwzględnieniem wygaszania działalności po tym okresie. Nie stwierdzono dalszej utraty wartości. |
| Raiffeisen-Leasing Polska SA wraz z jej spółkami zależnymi (PKO Leasing S.A.) | Wartość firmy z nabycia tych spółek została przypisana do wyodrębnionej ewidencyjnie części aktywów Grupy Kapitałowej PKO Leasing SA, będących aktywami nabytej Grupy Kapitałowej Raiffeisen-Leasing Polska SA. Test został przeprowadzony metodą zdyskontowanych dywidend na podstawie opracowanej przez spółkę 5-letniej prognozy finansowej, z uwzględnieniem wartości rezydualnej. Nie stwierdzono utraty wartości wartości firmy. |
W wyżej opisanych testach na utratę wartości do dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych zastosowano stopę dyskonta w wysokości 7,555% (z wyjątkiem Nordea Bank Polska SA), uwzględniającą stopę wolną od ryzyka równą rentowności 10-letnich obligacji skarbowych z dnia na jaki wykonywana jest wycena oraz premię za ryzyko rynkowe i współczynnik ryzyka ustalone dla przedsięwzięć PKO Banku Polskiego SA.
Metody wyceny i okresy prognozy zostały dostosowane do specyfiki działalności wycenianych aktywów lub spółek.