Sytuacja polskiego sektora bankowego

Zysk netto i rentowność

(Na podstawie ostatnich dostępnych danych KNF, obliczenia PKO Banku Polskiego S.A.)

W 2023 roku sektor bankowy odnotował zysk netto w wysokości 27,9 mld PLN wobec zysku 10,7 mld PLN rok wcześniej. Wskaźnik kroczącej rentowności kapitału własnego (ROE za 12 miesięcy) wyniósł 11,9%.

Pozycja „rezerwy” zawiera m.in. część rezerw związanych z ryzykiem prawnym walutowych kredytów hipotecznych.

Głównym źródłem poprawy zysku netto był wzrost wyniku odsetkowego (+29,3% r/r), który był związany z osiągnięciem (we wrześniu 2022 roku) szczytu cyklu stóp NBP. Dynamikę wspierał także brak wakacji kredytowych, które miały miejsce przed rokiem. Poprawa nastrojów konsumentów w drugiej połowie 2023 roku wpłynęła na wzrost transakcyjności, natomiast uruchomienie programu rządowego „Bezpieczny Kredyt 2%” doprowadziło do ożywienia na rynku kredytów mieszkaniowych i w rezultacie nieznacznie wzrósł wynik prowizyjny.

Wzrost cen, w szczególności energii, a także wzrost wynagrodzeń przekładały się na rosnące koszty działania. Jednocześnie w porównaniu z ubiegłym rokiem znacząco spadły obciążenia regulacyjne, co było związane z wstrzymaniem pobierania składki na fundusz gwarancji depozytów (w związku z ubiegłorocznym utworzeniem Systemu Ochrony Banków Komercyjnych S.A.) oraz brakiem dodatkowych wpłat na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców.

Sytuacja kapitałowa banków poprawiała się w ślad za rosnącą rentownością, a z końcem roku nastąpiła jej dalsza poprawa w ślad za rosnącą rentownością, wyższą wyceną instrumentów dłużnych w bilansie oraz emisją obligacji w celu spełnienia wymogu MREL. Łączny współczynnik kapitałowy na koniec września 2023 roku wyniósł 22,0%.

Rynek kredytów i depozytów

(Na podstawie danych NBP oraz serwisu Analizy Online)

Na koniec grudnia 2023 roku wolumen kredytów ogółem (bez zmian kursu) po kilku miesiącach odnotowywania ujemnej rocznej dynamiki wzrósł o 1,3% w ujęciu r/r (wobec +1,1% r/r na koniec 2022 roku). W przypadku depozytów, roczne tempo wzrostu przyspieszyło do 9,3%, wobec 6,2% na koniec 2022 roku, odnotowując wzrost dynamiki we wszystkich grupach klientów (gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa oraz instytucje rządowe i samorządowe).

Grudzień był drugim z rzędu miesiącem, w którym po 13 miesiącach ujemnej rocznej dynamiki kredyty mieszkaniowe w PLN odnotowały roczny wzrost wynoszący 2,2% r/r (wobec spadku o 1,6% r/r na koniec 2022 roku). Ożywienie na rynku kredytów mieszkaniowych m.in. za sprawą wprowadzenia rządowego programu „Bezpieczny Kredyt 2%” doprowadziło także do serii wzrostów wolumenu m/m począwszy od czerwca 2023 roku. Poprawa nastrojów konsumentów w drugiej połowie 2023 roku przełożyła się również na ożywienie na rynku kredytów konsumpcyjnych. Ich tempo wzrostu (bez zmian kursu) na koniec roku 2023 wyniosło 2,1% r/r (wobec -3,3% r/r na koniec 2022 roku). Kredyty dla przedsiębiorstw natomiast odnotowały spadek (-0,7% r/r w grudniu 2023 wobec +9,0% r/r w grudniu 2022 roku), głównie ze względu na ograniczenie popytu na finansowanie bieżące związane z odwróceniem cyklu zapasów.

Tempo wzrostu depozytów osób prywatnych przyspieszyło do 12,3% r/r w grudniu (wobec 4,1% na koniec 2022 roku), przy wyraźnej zmianie ich struktury (depozyty bieżące wzrosły na koniec roku 2023 o 7,3% r/r, a dynamika wzrostu depozytów terminowych spadła do 18,7% r/r). Na koniec 2023 roku aktywa funduszy inwestycyjnych (FI) osób fizycznych były o 32,7% r/r wyższe niż na koniec 2022 roku, na co wpłynęła poprawa koniunktury na giełdzie oraz spadek rentowności obligacji i związany z tym wzrost ich wycen. Fundusze inwestycyjne odnotowywały także dodatnie saldo wpłat. Stan gotówki w obiegu zwiększył się w grudniu o 2,5% r/r (+3,9% r/r na koniec 2022 roku).

Płynność sektora bankowego pozostała bardzo dobra – relacja kredyty/depozyty spadła poniżej 70% do poziomu 69,2% na koniec roku 2023 vs 75,6% na koniec 2022 roku.