Strategia i perspektywy

Strategia PKO Banku Polskiego S.A. na lata 2023 – 2025 i realizacja

8 grudnia 2022 roku Zarząd Banku przyjął Strategię rozwoju PKO Banku Polskiego S.A. na lata 2023-2025 „Przygotowani do wyzwań, nastawieni na przyszłość”, która została zatwierdzona przez Radę Nadzorczą Banku. Strategia zakłada realizację ambitnych celów biznesowych oraz finansowych. Oparta jest o główne przewagi konkurencyjne Banku: skalę działalności, cyfrowość i kompetencje technologiczne oraz bezpieczeństwo i stabilność. Proces realizacji Strategii podzielono na 7 filarów.

WSKAŹNIK CEL 2025 REALIZACJA 2023
CELE FINANSOWE
ROE >12% 13,3%
C/I <45% 31,6%
koszt ryzyka 0,7%-0,9% 0,5%
zdolność do wypłaty dywidendy/skupu akcji TAK TAK
CELE BIZNESOWE
poprawa satysfakcji klientów dla każdej grupy klientów wg wskaźnika NPS TOP 3 klient indywidualny: TOP4
klient korporacyjny: zgodnie z założoną trajektorią
poprawa satysfakcji pracowników mierzona przez wzrost wskaźnika eNPS +20 pkt >20 pkt
wskaźnik cyfryzacji procesów dla klienta indywidualnego ~100% 98%
przyrost bazy klientów primary poniżej 35 roku życia 25% 7%
zgodnie z założoną trajektorią
wzrost przychodów pozabankowych spółek Grupy Kapitałowej Banku 20% 14%
zgodnie z założoną trajektorią
Wzrost udziału kobiet na stanowiskach MRT w Banku >30% 22,7%
Najwyższy wolumen nowego finansowania projektów zrównoważonych i transformacyjnych 2,2 mld PLN

Realizacja celów finansowych dla Grupy Kapitałowej Banku na koniec 2023 roku była zgodna z założoną trajektorią.

Wskaźnik ROE wyniósł 13,3% wobec zakładanego celu powyżej 12%. Wskaźnik C/I wyniósł 31,6% wobec zakładanego poziomu poniżej 45%. Koszt ryzyka wyniósł 0,5% i oscylował wokół zakładanego poziomu 0,7%-0,9%. Bank spełnia wymogi finansowe konieczne do dystrybucji dywidendy.

Stopień realizacji celi biznesowych wraz ze wskazaniem najważniejszych działań został opisany poniżej w podziale na poszczególne filary:

Bank zrealizował szereg inicjatyw poprawiających satysfakcję klientów, co pozwoliło na znaczną poprawę wskaźnika NPS klientów indywidualnych, osiągniecie poziomu TOP4 wśród banków w Polsce – wzrost o 3 pozycje względem 2022 roku. Bank buduje długoterminową relację z klientami pozostając bankiem pierwszego wyboru dla ponad 5 mln klientów tzw. primary, co oznacza wzrost r/r o 6%. Działania ukierunkowane na poprawę doświadczenia klientów indywidualnych dotyczyły m.in.:

  • wskazania najważniejszych obszarów do poprawy w ścieżkach obsługi klientów oraz szeregu wdrożeń z których najistotniejsze to wdrożenie LiveChatu obsługowego, spersonalizowanych tabel opłat i prowizji poprawiających transparentność cen,
  • wdrożenia procesów digitalizacji obsługi klientów – jako pierwszy bank w Polsce wdrożono rozwiązania umożliwiające obsługę klientów z cyfrowym dowodem (mObywatel),
  • przeprowadzenia ponad 20 kampanii aktywizacyjnych, relacyjnych oraz stażowych,
  • realizacji projektu mającego na celu uproszczenie języka komunikacji zarówno wewnątrz organizacji jak i z klientami i interesariuszami – 70 ambasadorek i ambasadorów w programie PKO Prosto,
  • przeprowadzenia inicjatyw wzmacniających postawę i nastawioną na klienta kulturę w organizacji – Galaktyka CX, CX Day w PKO Rotunda,
  • uwzględnienia wskaźników NPS w celach menadżerów oraz prowadzenia inicjatyw rozwoju kompetencji wśród pracowników Banku.

W segmencie klientów instytucjonalnych na koniec 2023 roku wskaźnik NPS poprawił się pozostając na ścieżce do osiągniecia TOP3 w 2025 roku. W 2023 roku w ramach poprawy doświadczenia klientów korporacyjnych oraz adresowania kluczowych obszarów do poprawy Bank wdrożył szereg nowych rozwiązań.

W 2023 roku PKO BP kontynuował pracę nad dostosowaniem oferty i modelu obsługi do potrzeb klientów w oddziałach oraz w kanałach cyfrowych. Bank rozwijał kanały cyfrowe pod kątem technologicznym i produktowym.

Ponadto w 2023 roku:

  • zmodernizowano 47 kolejnych oddziałów do nowych formatów oraz przekształcono 21 oddziałów na oddziały bezgotówkowe, łącznie Bank prowadzi ich 51,
  • rozszerzono funkcję Asystenta Klienta na kolejne oddziały,
  • wdrożono kolejne procesy na ekrany klienta w oddziałach, a także identyfikację z wykorzystaniem aplikacji mObywatel. Na koniec roku 29 procesów sprzedażowo-obsługowych w oddziałach dostępnych było na ekranach a blisko 91% dyspozycji w ramach tych procesów realizowana jest w formie cyfrowej,
  • funkcjonalność aplikacji IKO została rozszerzona o nowe możliwości.

Bank prowadził program symplifikacji w ramach którego realizowane było uproszczenie oferty, digitalizacja procesów i automatyzacja obsługi posprzedażowej. Program prowadzi do osiągnięcia celu strategicznego zakładającego blisko 100% dostępność spraw dla klientów indywidualnych w iPKO lub IKO. Na koniec 2023 roku wskaźnik wyniósł 98%.

W 2023 roku:

  • udostępniono klientom m.in. nową wersję kantoru w iPKO, zmianę numeru telefonu, nowy proces składania reklamacji w serwisie iPKO,
  • wprowadzono funkcję prezentującą koszty inwestowania, informacje dotyczące wpłat i limitów dot. kont emerytalnych: Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) oraz Indywidualne Konto Emerytalne (IKE),
  • w ślad za nowymi wdrożeniami Bank prowadził również działania edukacyjne wobec klientów przedstawiając szerokie możliwości samoobsługi w kanałach zdalnych.

W 2023 roku Bank kontynuował rozwój ekosystemu usług pozabankowych w ramach platformy VAS oraz prowadził szereg działań mających na celu uatrakcyjnienie oferty dla młodych. Podjęte inicjatywy przełożyły się na zgodną z założoną trajektorią realizację celu strategicznego Banku dotyczącego wzrostu liczby nowych młodych klientów. Baza klientów tzw. primary poniżej 35 roku życia wzrosła r/r o 7%.  Bank w swojej strategii stawia nacisk na innowacje, rozwój cyfrowej oferty i dostarczanie narzędzi ułatwiających młodym codzienne bankowanie, co przekłada się na wzmacnianie relacji z klientami najmłodszymi. W 2023 roku odnotowano prawie dwukrotny wzrost liczby transakcji zbliżeniowych BLIK, oraz 15% wzrost zakładanych kont „na selfie” w porównaniu do 2022 roku.

W 2023 roku:

  • wdrożono nowy procesu sprzedaży rachunków PKO Konto Pierwsze w iPKO/IKO, konto 500+ Rodzina – Rodzinny Pakiet Oszczędnościowy oraz Pierwsze Konto Oszczędnościowe z oprocentowaniem do 8%,
  • udostępniono klientom, jako pierwszy Bank w Polsce, karty płatnicze wykonane z pochodzącego z odzysku materiału Ocean Plastic®,
  • uproszczono i uspójniono ofertę kont m.in. połączenie Konta Pierwszego z Kontem dla Młodych – redukcja liczby kont z 19 do 8 sztuk,
  • kontynuowano zaangażowanie we wsparcie finansowania pierwszego mieszkania dla młodych rodzin,
  • udostępniono nową aplikację Junior dla klientów, a Bank kontynuuje prace nad nową rolą rodzica w iPKO i IKO,
  • przeprowadzono kampanie promujące wizerunek Banku, który „sprawdza się w działaniu”, kampanię promująca usługi zdalne w aplikacji IKO oraz szereg działań akwizycyjnych i promocyjnych w zakresie oferty dla młodych klientów,
  • wspierano inicjatywy pozwalające mocniej zaistnieć marce PKO Banku Polskiego w świecie młodych: sponsoring sportowy oraz wykorzystanie świata Metaverse czy platforma VAS,
  • udostępniono limit PKO Płacę później, osiągając na koniec roku niemal 175 tys. aktywnych limitów.

W ramach działań strategicznych w segmencie klientów korporacyjnych w 2023 roku Bank:

  • kontynuował prace nad „multiplatformą produktową”. Wdrożono połączenie „single sign on” z Portalem Klienta PKO Leasing oraz integrację z kolejnymi systemami finansowo-księgowymi klientów. Odsetek klientów korzystających z systemów finansowo-księgowych dostępnych do integracji z Bankiem wyniósł 35% na koniec 2023 roku,
  • w celu przyspieszenia procesu kredytowego wdrożono tzw. prostą ścieżkę kredytową, eDecyzję (decyzja podejmowana w systemie kredytowym), proces automonitorowania ryzyka kredytowego realizowany ze wsparciem aplikacji CRM, a także automatyczny generator dla tzw. krótkiej umowy,
  • prowadził zaawansowane prace nad uwolnieniem czasu doradców i analityków regionalnych.

Bank rozwijał również swoją ofertę w segmencie firm i przedsiębiorstw. Działania w tym zakresie były realizowane ze szczególnym naciskiem na digitalizację procesów obsługowych oraz optymalizację procesów kredytowych. Główne wdrożenia w 2023 roku dotyczyły:

  • udostępnienia wieloosobowego dostępu do serwisu iPKO,
  • udostępnienia nowych produktów kredytowych w tym m.in.: limitu kredytowego wielocelowego z gwarancją BGK de minimis oraz kredytu płynnościowego ARiMR,
  • rozwoju ekosystemu usług pozabankowych,
  • integracji procesów i systemów obsługi z PKO TFI oraz rozpoczęcia budowy systemu pomiaru satysfakcji pracowników i klienta (eNPS/NPS) w spółkach Grupy Kapitałowej Banku.

Realizacja celu strategicznego – 20% wzrost przychodów pozabankowych spółek Grupy Kapitałowej Banku w okresie strategii wyniosła 14% i jest na poziomie zakładanej trajektorii.

Działania służące realizacji celów ESG przedstawiono w dalszej części sprawozdania.

Kluczowym aspektem rozwoju technologicznego w horyzoncie strategii jest optymalizacja procesu wytwarzania i skrócenie okresu od pomysłu do wdrożenia. Optymalizacja dotyczy zarówno zwiększenia skali wykorzystywania metod pracy DevSecOps, czy Agile – jak też redukcji długu technologicznego oraz symplifikacji architektury aplikacji Banku. W 2023 roku zespół Banku wdrożył istotne zmiany w kluczowym dla Banku modelu wydawniczym aplikacji IKO, w tym:

  • implementację funkcji cyberbezpieczeństwa na etapie wytwarzania oprogramowania,
  • wprowadzenie szeregu jakościowych metryk DevSecOps,
  • przygotowanie synergicznej „mapy drogowej” dla rozwoju IKO,
  • rozwój infrastruktury IKO w oparciu o mikrosewisy. Na koniec 2023 roku w nowoczesnej architekturze działało 35 mikroserwisów vs 24 na koniec 2022 roku,

Dzięki wdrożeniu ww. rozwiązań Bank skrócił czas wdrażania zmian na środowisko produkcyjne IKO w ostatnim roku o 28%.

W odpowiedzi na rosnącą liczbę zadań prowadzono szereg inicjatyw w obszarze operacji. W 2023 roku dzięki zastosowaniu powtarzalnych czynności Robotic Process Automation (RPA) przy obsłudze tzw. rządowych wakacji kredytowych oraz do wsparcia obsługi wniosków o tzw. Bezpieczny Kredyt 2%, roboty wykonały pracę będącą ekwiwalentem ponad 600 FTE. Łącznie w 2023 roku zrobotyzowano 65 procesów, a zmodyfikowano 82. Roboty wykonały 77,3 mln operacji w ramach ponad 100 procesów z obszaru operacji, ponad 170 procesów z innych obszarów, m.in. audytu, podatków czy restrukturyzacji i 19 procesów spółek z Grupy Kapitałowej Banku.

W 2023 roku rozwiązania zespołu Platformy Robotyzacji Procesów doceniono w konkursach:

  • Best in RPA – III miejsce w konkursie organizowanym przez „Computerworld”,
  • nagroda specjalna Mocarze Hiperautomatyzacji dla PKO Banku Polskiego.

Bank optymalizuje procesy również dzięki eliminacji, standaryzacji, optymalizacji metodami lean six sigma oraz automatyzacji. Pomimo postępującej centralizacji funkcji operacyjnych spółek grupy i coraz większa liczby zadań Bank utrzymuje dyscyplinę kosztową. Obecny poziom automatyzacji STP (ang. straight through processing) procesów obszaru operacji jest bliski 60%.

Realizacja celów strategicznych zależy przede wszystkim od zaangażowania pracowników, utrzymania i pozyskiwania talentów oraz stworzenia przyjaznego środowiska do rozwoju. Dlatego też Bank dąży do zwiększenia satysfakcji pracowników. Na koniec 2023 roku cel ten został osiągnięty – eNPS pracowników wzrósł o ponad 20 punktów i wyniósł 45 pkt. za IV kwartał 2023 roku. Działania w tym zakresie Bank realizował poprzez:

  • wdrożenie kwartalnego procesu badania doświadczeń (eNPS) i pracy z wynikami tych badań na poziomie zespołów i ogólnobankowym,
  • rozszerzenie oferty benefitowej o oczekiwane przez pracowników elementy (m.in. wybór dowolnego pakietu medycznego, podniesienie sumy punktów na platformie MyBenefit, dodatkowy dzień wolny, większa kwota refundacji za okulary, pilotaż programu szkoleniowo-rozwojowego MultiLife; pakiet dla emerytów) oraz kontynuację digitalizacji procesów pracowniczych,
  • opracowanie strategii well-being i realizowanie licznych inicjatyw wspierających dobrostan pracowników w zakresie zdrowia fizycznego i mentalnego,
  • doskonalenie kultury organizacyjnej – wypracowany został profil kulturowy i rozpoczęto wdrożenie nowych wartości organizacyjnych poprzez kampanię #naWARTOŚCIowani, opracowany został model lidera i pracownika zgodny z wartościami,
  • zwiększanie zaangażowania liderów poprzez określony nowy profil oczekiwań oparty o nowe wartości i priorytety zmiany kulturowej oraz zwiększanie wpływu w procesach HR m.in. włączenie ich w kreowanie rozwiązań w zakresie polityki personalnej,
  • określenie listy kompetencji kluczowych wraz z określeniem strategii rozwoju każdej z nich oraz uruchomienie ogólnobankowych programów rozwoju tych kompetencji dla pracowników i stażystów,
  • uruchomienie inicjatywy edukacyjnej wspierającej budowanie banku równych szans oraz inkluzywne przywództwo,
  • zorganizowanie pierwszych na rynku wirtualnych targów pracy w przestrzeni Metaverse oraz wdrożenie kompleksowego programu mobilności wewnętrznej w ramach Grupy Kapitałowej,
  • rozszerzenie oferty działań edukacyjnych o cyfrowe formy i większą dostępność treści szkoleniowych.

Drugim z celów strategicznych uwzględnionych w Filarze 6 jest udział kobiet na stanowiskach MRT. Poprzez zmiany w systemie motywacyjnym, budowanie programów sukcesyjnych oraz zmiany w kulturze oparte na nowych wartościach organizacyjnych Bank chce osiągnąć założony 30% udział kobiet na stanowiskach MRT na koniec 2025 roku. Na koniec 2023 roku wskaźnik ten wyniósł 22,7%.

Bank monitoruje i identyfikuje potencjalne cele przejęć instytucji w kraju i w regionie. Analizy są prowadzone pod kątem uzyskania korzyści z transakcji określonych w strategii (w tym: pozyskanie wiedzy i talentów, synergie technologiczne, akwizycja bazy klientów, synergie biznesowe, dywersyfikacja biznesowa i geograficzna).

Czynniki, które będą miały wpływ na przyszłe wyniki finansowe

PKO Bank Polski S.A. widzi rosnące ryzyko wynikające ze zmian makroekonomicznych oraz regulacyjnych. Poniżej przedstawiono uwarunkowania zewnętrzne, które mogą mieć wpływ na działalność i przyszłe wyniki Grupy Kapitałowej Banku.

  • wojna w Ukrainie i jej konsekwencje gospodarcze, w tym ograniczenie dostępności surowców energetycznych, podwyższona niepewność wśród firm i konsumentów, przepływy migracyjne,
  • podwyższone ryzyko geopolityczne, z ryzykiem eskalacji konfliktów w Ukrainie, wokół Tajwanu i na Bliskim Wschodzie oraz podwyższona niepewność polityczna przez wyborami prezydenckimi w USA,
  • ryzyko ponownego wystąpienia zaburzeń w łańcuchach dostaw w związku z zaburzeniami transportowymi na Morzu Czerwonym,
  • dalsze zmiany w globalnych łańcuchach dostaw, związane z reshoringiem, tj. przenoszeniem produkcji bliżej rynków zbytu (nearshoring) i przenoszeniem produkcji do państw w ramach szeroko rozumianych bloków sojuszniczych (friendshoring),
  • utrzymywanie się relatywnie niskiego tempa wzrostu gospodarczego na świecie, w tym spowolnienie amerykańskiej gospodarki i recesja w Niemczech,
  • prawdopodobny zwrot w polityce głównych światowych banków centralnych w stronę łagodzenia polityki pieniężnej,
  • możliwość dostępu do inwestorów z rynku europejskiego w związku z emisją długu w kontekście wymogów regulacyjnych dotyczących minimalnego wymogu funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych (jeżeli zajdzie potrzeba takich emisji), a także zwiększoną podażą obligacji skarbowych w USA,
  • ryzyko potencjalnego dodatkowego obciążenia związanego z wdrożeniem globalnego podatku minimalnego (Pillar II) w związku z Dyrektywą Rady (UE) 2022/2523, który w Polsce nie został jeszcze zaimplementowany, ale od 1 stycznia 2024 roku obowiązuje w wybranych jurysdykcjach podatkowych, w których Bank posiada oddziały zagraniczne oraz spółki zależne,
  • zmiany w polityce klimatycznej, w tym przyspieszająca transformacja energetyczna oraz wzrost restrykcyjności i znaczenia wymogów środowiskowych,
  • oczekiwane ożywienie gospodarcze, którego głównym źródłem będzie odbudowa konsumpcji prywatnej,
  • ścieżka dalszych zmian stóp procentowych NBP oraz poziomu rezerwy obowiązkowej,
  • natężenie i trwałość czynników proinflacyjnych oraz działania regulacyjne nakierowane na ograniczanie skali wzrostu cen,
  • sytuacja na rynkach finansowych, która może odzwierciedlać m.in. wzrost ryzyka geopolitycznego w związku z ewentualną eskalacją konfliktu zbrojnego w Ukrainie,
  • skala i tempo napływu środków z UE, w tym głównie w ramach KPO, i możliwość ich szybkiego wykorzystania przy ryzyku ograniczeń podażowych,
  • utrzymanie silnej presji kosztowej z rynku pracy, w obliczu istotnego wzrostu płacy minimalnej i odbudowy popytu na pracowników wynikającej z ożywienia gospodarczego w warunkach ograniczonej podaży na rynku pracy,
  • oczekiwane ożywienie popytu na kredyt, w tym zwłaszcza po stronie gospodarstw domowych, w obliczu perspektywy obniżek stóp procentowych, programów obniżających koszty kredytu hipotecznego (Mieszkanie na start) i poprawy nastrojów konsumenckich,
  • przepływy migracyjne, w tym ich wpływ na podaż pracowników i zagregowany popyt w gospodarce,
  • ryzyko związane z narastającą polaryzacją sceny politycznej, co może ograniczać efektywność funkcjonowania rządu oraz wpływać na działanie części instytucji publicznych, w tym NBP,
  • kształt nowych programów fiskalnych, w tym rozwiązań wspierających kredytobiorców w trudnej sytuacji, zwiększających dostęp do rynku mieszkaniowego (Mieszkanie na start), czy zmniejszających obciążenia składkowe przedsiębiorców,
  • możliwe dalsze rozstrzygnięcia sądowe w kwestii walutowych kredytów mieszkaniowych i kredytów złotowych opartych na stawkach WIBOR,
  • obowiązujące i planowane regulacje powodujące konieczność pozyskiwania dodatkowego kapitału własnego lub finansowania długoterminowego przez banki w tym:
    • wymóg MREL,
    • wskaźnik finansowania długoterminowego,
    • zmiany regulacyjne CRR III/ CRD VI.
  • kształt wakacji kredytowych 2.0 i przyjęte kryteria dochodowe,
  • ryzyko wszczęcia przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) postępowania wobec Banku w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów w zakresie rozpatrywania reklamacji dotyczących tzw. „nieautoryzowanych transakcji”, jak również ryzyko nałożenia kary przez Prezesa UOKiK w toczącym się postępowaniu dotyczącym stosowanych przez Bank klauzul modyfikacyjnych we wzorcach umownych,
  • ryzyko kwestionowania przez sądy krajowe możliwości pobierania odsetek od tzw. kredytowanych kosztów kredytu konsumenckiego, a w konsekwencji umożliwienie skutecznego korzystania przez kredytobiorców z sankcji kredytu darmowego,
  • ryzyko obowiązku poniesienia minimalnego podatku dochodowego od osób prawnych, który obowiązuje od 1 stycznia 2024 roku, w przypadku, gdy podatnik poniesie stratę lub osiągnie niskie dochody,
  • wdrożenie wymogów w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, związanych z obowiązkiem przesyłania właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego ksiąg rachunkowych po zakończeniu roku podatkowego (JPK-KR) od 1 stycznia 2025 roku,
  • zmiany dotyczące realizacji obowiązków płatnika (w tym płatnika technicznego) w podatku dochodowym od osób prawnych oraz fizycznych, a także obowiązków informacyjnych, w zakresie m. in. wybranych przychodów z obligacji, dochodów z inwestycji w fundusze kapitałowe, w tym przedłużenie okresu stosowanie wyłączenia tzw. mechanizmu pay & refund (zmiany obowiązują od 1 stycznia 2024 roku).